Bezpieczne niebezpieczeństwo, czyli co to jest ADR?
ADR to powszechnie używany skrót oznaczający towary niebezpieczne w przewozie. Rodzaje tych towarów ustala Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Pojazdy uprawnione do przewozów ADR rozpoznajemy po specjalnym oznakowaniu w formie tabliczek z przodu kabiny, które informują o przewozie danego towaru niebezpiecznego.
Pamiętamy scenę z drugiej części filmu Oszukać Przeznaczenie, w trakcie której pnie drzew wymykają się dłużycy i kłonicom, rozpoczynając dobrą zabawę widzów. Odtąd wiemy jak niebezpieczny może być ich transport. Ciekawe, że pnie drzew nie należą do tak zwanych towarów niebezpiecznych, które powszechnie oznaczane są skrótem ADR.
Decyduje o tym Umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, zwana Konwencją ADR (L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route). Konwencja powstała w Genewie 30 września 1957 r. Polska podpisała ją w tym samym roku. Według niej towarem niebezpiecznym jest taki towar, którego przewóz jest zabroniony lub dopuszczony na specjalnych warunkach. Warunki te, czyli przepisy, są nowelizowane co dwa lata, zawsze na początku roku nieparzystego.
Które towary zostały uznane za niebezpieczne?
Zostały one podzielone na 13 klas:
klasa 1 – materiały i przedmioty wybuchowe,
klasa 2 – gazy,
klasa 3 – materiały ciekłe zapalne,
klasa 4.1 – materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone,
klasa 4.2 – materiały samozapalne,
klasa 4.3 – materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne,
klasa 5.1 – materiały utleniające,
klasa 5.2 – nadtlenki organiczne,
klasa 6.1 – materiały trujące,
klasa 6.2 – materiały zakaźne,
klasa 7 – materiały promieniotwórcze,
klasa 8 – materiały żrące,
klasa 9 – różne materiały i przedmioty niebezpieczne.
Transport powyższych materiałów musi spełniać odpowiednie warunki bezpieczeństwa. Ze względu na nie, towary zostały podzielone na tak zwane grupy pakowania.
I grupa pakowania – towar, który stwarza duże zagrożenie,
II grupa pakowania – towar, który stwarza średnie zagrożenie,
III grupa pakowania – towar, który stwarza małe zagrożenie.
Klasyfikację precyzują kody klasyfikujące w postaci cyfrowo literowej. Informują one o sposobie przewozu, w tym zapakowania i załadunku towarów niebezpiecznych. Towary ADR przewozi się bowiem w specjalistycznych cysternach, luzem (kontenery do przewozu luzem) lub w sztukach, w przeznaczonych do tego opakowaniach, np. butlach czy opakowaniach ciśnieniowych. Niezależnie od tego, pojazdy uprawnione do takich przewozów muszą posiadać tzw. skrzynki, względnie walizki ADR, zawierające podstawowe wyposażenie, którego zawartość jest zgodna z Umową ADR.
Kolejnym ważnym elementem konwencji ADR jest szkolenie kierowców. Służą temu wielostopniowe kursy dające kierowcom uprawnienia do przewożenia danego ładunku niebezpiecznego.
Bezpieczny transport materiałów niebezpiecznych podlega, jak widać, wielu wymaganiom, które zostały tutaj omówione zaledwie w skrócie.
Wracając do przewozu pni drzew, on również obłożony jest wieloma obostrzeniami, by uniknąć ryzyka wypadku. Jest ono jak najbardziej realne, o czym zanim jeszcze powstał film Oszukać przeznaczenie traktowała nowela Marka Hłaski pt. Następny do raju – sfilmowana jako Baza ludzi umarłych. Zły transport, niespełniający wymogów bezpieczeństwa zawsze jest więc niebezpieczny, niezależnie, co stanowi jego przedmiot.
